Павлина Мядёлка – муза в творчестве Янки Купалы
В рамках Купаловских дней «Зональный госархив в г. Молодечно» представил стендовую выставку «Павлина Мядёлка – муза в творчестве Янки Купалы»
В Купаловском мемориальном заповеднике «Вязынка» (Минская область, Молодечненский район) прошли традиционные Купаловские дни, посвященные Дню рождения белорусского поэта, переводчика, публициста и драматурга Янки Купалы. Любителей его творчества в эти выходные собрал республиканский праздник поэзии, песни и народных ремесел «За адною думкаю аб шчасці Беларусі…». А в учреждении «Зональный государственный архив в г. Молодечно» в рамках литературной недели представили выставку документов, которая посвящена музе песняра — Павлине Мядёлко.
Одни говорят про Павлину как про первую исполнительницу главной роли в пьесе «Паўлінка», другие – как про возлюбленную песняра, музу (ей посвящены поэма, пьесы, множество стихов). Но и сама девушка – интересная личность: педагог, актриса, писательница, заслуженный деятель культуры Белорусской Советской Социалистической Республики. Лично была знакома со многими политическими и культурными деятелями Беларуси: поэтессой Ларисой Гениюш, композитором Константином Галковским, белорусским театральным деятелем Игнатом Буйницким, поэтессой и политическим деятелем Тёткой, писателем Змитраком Бядулей, поэтом и литературоведом Максимом Богдановичем, писателем Алесем Адамовичем, белорусским историком Николаем Улащиком, поэтессой Костанцией Буйло, писателем Максимом Горецким и многими другими известными людьми.
В документах зонального госархива в г. Молодечно имеется некоторая информация о семье Мядёлко. Так, в документах польского периода — сведения о её родителях и брате, проживавших в 1921 году в г. Глубокое Глубокской гмины Дисненского повета Виленского воеводства; в документах советского периода (похозяйственных книгах д. Будслав бывшего Кривичского района Молодечненской области) за послевоенный период – сведения о проживании её и её матери. Также хранится и личное дело самой Павлины. Оно состоит всего из 9 листов, но каждый – очень ценный: направление на работу, личный листок, заявление, автобиография и две справки. Одна из них датированная 11 мая 1936 года, за подписью народного поэта БССР Янки Купалы. В этом документе он при упоминании имени Павлины исправляет его написание на Паулину. На документе имеется отметка: «Подпіс народнаго паэта Янкі Купалы праўленне ССП БССР сведчыць».
Последние годы её жизни прошли в родной деревне.
Там, 13 февраля 1974 г. она умерла и похоронена на кладбище
в аг. Будслав Мядельского района Минской области. Имя Павлины Викентьевны Мядёлко навсегда останется в памяти земляков: ее именем названы ГУО «Будславская СШ», а также улицы
в Будславе и в Минске.
У рамках Купалаўскіх дзён «Занальны дзяржархіў у г. Маладзечне» прадставіў стэндавую выставу «Паўліна Мядзелка – муза ў творчасці Янкі Купалы»
У Купалаўскім мемарыяльным запаведніку «Вязынка» (Мінская вобласць, Маладзечанскі раён) прайшлі традыцыйныя Купалаўскія дні, прысвечаныя Дню нараджэння беларускага паэта, перакладчыка, публіцыста і драматурга Янкі Купалы. Аматараў яго творчасці ў гэтыя выхадныя сабрала рэспубліканскае свята паэзіі, песні і народных рамёстваў «За адною думкаю аб шчасці Беларусі…». А ва ўстанове «Занальны дзяржаўны архіў у г. Маладзечна» ў межах літаратурнага тыдня прадставілі выставу дакументаў, прысвечаную музе песняра — Паўліне Мядзёлка.
Адны гавораць пра Паўліну як пра першую выканаўцу галоўнай ролі ў п’есе «Паўлінка», іншыя – як пра каханую песняра, музу (ёй прысвечаны паэма, п’есы, мноства вершаў). Але і сама дзяўчына — цікавая асоба: педагог, актрыса, пісьменніца, заслужаны дзеяч культуры Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі. Асабіста была знаёмая з многімі палітычнымі і культурнымі дзеячамі Беларусі: паэткай Ларысай Геніюш, кампазітарам Канстанцінам Галкоўскім, беларускім тэатральным дзеячам Ігнатам Буйніцкім, паэткай і палітычным дзеячам Цёткай, пісьменнікам Змітраком Бядулем, паэтам і літаратуразнаўцам Максім Улашчыкам, паэткай Кастанцыяй Буйло, пісьменнікам Максімам Гарэцкім і многімі іншымі вядомымі людзьмі.
У дакументах занальнага дзяржархіва ў г. Маладзечне ёсць некаторая інфармацыя аб сям’і Мядзёлкі. Так, у дакументах польскага перыяду — звесткі пра яе бацькоў і брата, якія пражывалі ў 1921 годзе ў г. Глыбокае Глыбоцкай гміны Дзісенскага павета Віленскага ваяводства; у дакументах савецкага перыяду (пагаспадарчых кнігах в. Будслаў былога Крывіцкага раёна Маладзечанскай вобласці) за пасляваенны перыяд — звесткі аб пражыванні яе і яе маці. Таксама ёсць і асабістая справа самой Паўліны. Яна складаецца ўсяго з 9 лістоў, але кожны — вельмі каштоўны: накіраванне на працу, асабісты лісток, заява, аўтабіяграфія і дзве даведкі. Адна з іх датаваная 11 мая 1936 года, за подпісам народнага паэта БССР Янкі Купалы. У гэтым дакуменце паэт пры згадванні імя Павлины выпраўляе яго напісанне на Паўліну. На дакуменце ёсць адзнака: «Подпіс народнага паэта Янкі Купалы праўленне ССП БССР сведчыць».
Апошнія гады яе жыцця прайшлі ў роднай вёсцы. Там, 13 лютага 1974 г., яна памерла і пахавана на мясцовых могілках. Імя Паўліны Вікенцьеўны Мядзёлкі назаўжды застанецца ў памяці землякоў: яе імем названы ДУА «Будслаўская СШ», а таксама вуліцы у Будславе і ў Мінску.
Смотреть выставку